Przejdź do treści strony

 

Integrowana Ochrona Roślin Uprawnych

   

Metoda chemiczna

Próg ekonomicznej szkodliwości
Przed przystąpieniem do ochrony chemicznej wykonuje się lustrację pola w celu określenia głównego sprawcy choroby i ocenia się jednocześnie występowanie innych grzybów obecnych w tym samym czasie w niskim nasileniu. Znajomość istniejących progów ekonomicznej szkodliwości jest niezbędna. W zależności od fazy wzrostu pszenicy progi różnią się wyznaczoną wielkością, która podana najczęściej jest w procentach roślin lub liści z pierwszymi objawami sprawców chorób albo jako procent porażonej powierzchni liścia. Posługując się tymi wartościami należy zwracać uwagę na to, że na każdym polu warunki rozwoju chorób są różne i mogą być modyfikowane przez wiele czynników np. odmiana, faza rozwojowa pszenicy, przebieg pogody, zagęszczenie łanu czy poziom nawożenia. Dlatego też wartość progu szkodliwości powinno traktować się orientacyjnie i zawsze odnosić ją do konkretnych warunków przyrodniczych i ekonomicznych. Przy spodziewanych niższych plonach należy przyjmować jako próg szkodliwości większą liczbę roślin porażonych lub większy procent porażonej powierzchni liści. Gdy oczekiwane są wysokie plony, niższa wartość powinna wyznaczać próg szkodliwości, przy którym wskazane jest wykonanie zabiegu.

TABELA ORIENTACYJNYCH PROGÓW EKONOMICZNEJ SZKODLIWOŚCI

choroba

termin obserwacji

próg ekonomicznej szkodliwości

Łamliwość źdźbła zbóż i traw

Od początku fazy strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka

20-30% źdźbeł z objawami porażenia

Mączniak prawdziwy zbóż i traw

w fazie krzewienia

50-70% roślin z pierwszymi objawami porażenia (pojedyncze, białe skupienia struktur grzyba)

w fazie strzelania w źdźbło

10% roślin z pierwszymi objawami porażenia

w fazie kłoszenia

pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym, flagowym lub kłosie

Rdza brunatna pszenicy

w fazie krzewienia

10-15% liści z pierwszymi objawami porażenia

w fazie strzelania w źdźbło

10% źdźbeł z pierwszymi objawami porażenia

w fazie kłoszenia

pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym lub flagowym

Rdza żółta zbóż i traw

w fazie krzewienia

30% roślin z pierwszymi objawami porażenia

w fazie strzelania w źdźbło

10% porażonej powierzchni liścia podflagowego

w fazie kłoszenia

pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym lub flagowym

Septorioza paskowana liści pszenicy

w fazie krzewienia

30-50% liści z pierwszymi objawami porażenia lub 1% liści z owocnikami

w fazie strzelania w źdźbło

10-20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami

w fazie kłoszenia

5-10% porażonej powierzchni liścia flagowego lub 1% liści z owocnikami

Septorioza plew pszenicy

w fazie krzewienia

20% roślin z pierwszymi objawami porażenia

w fazie strzelania w źdźbło

20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami

w fazie początku kłoszenia

10% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami

w fazie pełni kłoszenia

1% porażonej powierzchni liścia podflagowego

Brunatna plamistość liści zbóż

w fazie krzewienia

10-15% porażonych roślin z pierwszymi objawami porażenia

w fazie strzelania w źdźbło

5% liści z pierwszymi objawami porażenia

w fazie kłoszenia

5% liści z pierwszymi objawami porażenia

W integrowanej ochronie pszenicy jedną z podstawowych zasad jest stosowanie środków o mniejszym zagrożeniu dla ludzi i organizmów występujących w agrocenozie pszenicy.

       Pierwszym chemicznym zabiegiem w integrowanej ochronie pszenicy przed chorobami jest zaprawianie materiału siewnego. Zabieg ten umożliwia zwalczanie sprawców chorób przy pomocy niewielkiej ilości substancji aktywnej lub ich mieszanin. Możliwość późniejszej obecności substancji aktywnych w ziarnie po zbiorze jest minimalna, ponieważ czas od momentu siewu do zbioru jest tak długi, że substancja aktywna ulega zwykle całkowitemu rozłożeniu. Warto zaznaczyć, że w przypadku niektórych patogenów: sprawców śnieci, głowni, zgorzeli podstawy źdźbła – nie ma poza zaprawianiem ziarna innych możliwości zlikwidowania choroby. Zabieg zaprawiania ziarna chroni roślinę, zwłaszcza w okresie wschodów przed atakiem wielu patogenów i uniemożliwia rozwój tych grzybów, które w czasie wegetacji mogą powodować znaczne straty w plonie.

Wybierając zaprawę należy zapoznać się nie tylko z zakresem zwalczanych patogenów i sposobem działania (układowa, kontaktowa) ale również ważna jest dawka jej stosowania oraz skład chemiczny i klasa toksyczności. Podkreślić należy, że nie powinno się każdego roku używać zapraw o tym samym składzie chemicznym i z tych samych grup chemicznych.

       Przy określaniu terminu stosowania fungicydu posługiwać się powinno fazami rozwojowymi pszenicy, co daje szansę na precyzyjne określenie czasu zabiegu. W integrowanej ochronie pszenicy dopuszcza się stosowanie środków grzybobójczych w kilku fazach rozwojowych. Są one takie same dla pszenicy ozimej i jarej. Fungicydy mogą być używane do zwalczania sprawcy lub sprawców jednej lub kilku chorób. Przy wykonywaniu zabiegów chemicznych w późniejszych fazach rozwojowych np. kłoszenie pszenicy ważny jest termin karencji zastosowanego od ochrony fungicydu. Bezwzględnie nie wolno stosować środków, których karencja nie upływa przed zbiorem pszenicy. Należy pamiętać, że uzyskanie wysokiej skuteczności stosowanych środków grzybobójczych zależy od warunków otoczenia, w tym temperatury. Zdecydowanie najlepiej stosować środki w temperaturach optymalnych. Uzyskuje się wtedy pełną skuteczność. W niższych temperaturach zastosowany fungicyd powoli wnika do tkanek rośliny, a po wniknięciu tempo rozprzestrzeniania się jest również zwolnione. W wysokich temperaturach istnieje ryzyko poparzeń rośliny. Zakres temperatur powietrza, w których należy stosować fungicydy podany jest w karcie charakterystyki środka ochrony roślin.